Παλιά Αγορά

Λ. Χρυσοστόμου Σμύρνης 47

agora_1

Η παλιά αγορά του Βύρωνα πριν την πυρκαγιά, εξωτερική άποψη, 1928 [πηγή: Γ. Σούλης, "'Εργα"]

Η αγορά του συνοικισμού Βύρωνα κτίστηκε εξαρχής ως ένα δομημένο συγκρότημα καταστημάτων, στη λογική της «κλειστής» αγοράς, προκειμένου να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των κατοίκων. Όμως η λειτουργία της δεν ήταν ομαλή. Ως οικόπεδο επιλέχθηκε αυτό που βρισκόταν μεταξύ των οδών Χρυσοστόμου Σμύρνης, Κωνσταντιλιέρη (τότε Δωδεκανήσου), Παναγή Τσαλδάρη (τότε Αλιάκμονος) και Ευαγγελικής Σχολής. Η αγορά κτίστηκε αρχικά από το Ταμείο Περιθάλψεως Προσφύγων και στη συνέχεια πέρασε στη διαχείριση της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ), η οποία και μισθωνε τα καταστήματα, είκοσι συνολικά, στους επαγγελματίες. Το 1927 όμως η Επιτροπή αποφάσισε να πωλήσει το κτίριο στην Ένωση Επαγγελματιών σε ποσό πολύ μεγαλύτερο από το κόστος κατασκευής. Επιπλέον, μια πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στις 20 Δεκεμβρίου του 1928 έκανε την ΕΑΠ να αυξήσει κι άλλο το τίμημα, καθώς συνυπολόγισε και τα έξοδα επισκευών. Οι καταστηματάρχες υπαναχώρησαν από το αρχικό προσύμφωνο αγοράς κι έτσι η πώληση δεν ολοκληρώθηκε. Για μια διετία περίπου η κατάσταση ήταν εκρηκτική, κάτι που είχε συνέπειες και στην κατάσταση της αγοράς. Ενδεικτικό είναι ότι αρκετά καταστήματα άλλαξαν χέρια ή και κατηγορία στη διετία αυτή.

Οι κατηγορίες των καταστημάτων ήταν, σε γενικές γραμμές, καταστήματα τροφίμων (εδώδιμα αποικιακά, κρεοπωλεία, οπωροπωλεία, παντοπωλεία), καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος (καφενεία, καφεζυθοπωλεία, οινομαγειρεία), υαλοπωλεία, καπνοπωλεία, πρατήρια πώλησης σιγαρέτων και ειδών ζαχαροπλαστικής, αλλά και καταστήματα παροχής υπηρεσιών, όπως υδραυλικές εγκαταστάσεις, υποδηματοποιεία και φαναρτζίδικα.