1ο Δημοτικό Σχολείο

Δ. Κωνσταντιλιέρη 19-23

Το 1ο δημοτικό σχολείο Βύρωνα κατά την ημέρα αγιασμού [πηγή: αρχείο ΕΡΤ, συλλογή Π. Πουλίδη]

Τελετή εγκαινίων του 1ου δημοτικού σχολείου Βύρωνα [πηγή: RHZH Pestalozzianum]

Στο τετράγωνο που ορίζεται από τις οδούς Κωνσταντιλιέρη, Κορδελιού, Μεσολογγίου και Ερυθραίας, απέναντι από το άλσος Αγίας Τριάδας, βρίσκεται το πρώτο σχολείο που οικδομήθηκε στην περιοχή του Βύρωνα. Βασίστηκε σε σχέδια του μηχανικού Δ. Γεωργόπουλου. Ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1924 ως μέρος του συγκροτήματος των Δημοτικών Σχολείων της Αγίας Τριάδας, όπως ήταν η ονομασία τους τότε. Το κτίριο όμως ολοκληρώθηκε το 1926. Ο Γ. Σούλης, αρχιμηχανικός της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) επιφορτισμένος με την επίβλεψη των έργων στην περιοχή του Βύρωνα, το αποκαλούσε «Διδακτήριον της στοιχειώδους εκπαιδεύσεως». Πρόκειται για διώροφο επίμηκες κτίριο που αρχιτεκτονικά ανήκει σε ένα μεταβατικό στάδιο μεταξύ του νεοκλασικισμού και του μοντερνισμού που κυριάρχησε μετά το 1929. Ήταν ταυτόχρονα σχολείο αρρένων και θηλέων και το 1926 φοιτούσαν σε αυτό 550 αγόρια και 750 κορίτσια. Από τον εξώστη του πρώτου ορόφου ο Ελευθέριος Βενιζέλος απηύθυνε λόγο στους Βυρωνιώτες κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου του 1928. Λόγω της ιστορικής και αρχιτεκτονικής του σημασίας έχει ενταχθεί στον κατάλογο κηρυγμένων μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού.

: Η ανέγερση του 1ου δημοτικού σχολείου Βύρωνα [αρχείο Δ. Γεωργόπουλου]

: “Σχολείο στο Βύρωνα” (Αρχείο ΕΡΤ, συλλογή Πέτρου Πουλίδη)

: Το Άλσος Αγίας Τριάδας μετά τη δενδροφύτευση. στο βάθος το 1ο δημοτικό σχολείο.

: Συγκεντρωμένα παιδιά από το 1ο δημοτικό σχολείο Βύρωνα κατά την ημέρα των εγκαινίων. [πηγή: PHZH: Forschungsbibliothek Pestalozziannum]

Στα 1926 ο πολιτικός μηχανικός Γ. Σούλης, υπεύθυνος για την ανοικοδόμηση του Βύρωνα εκ μέρους της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων, έγραφε στο περιοδικό «Έργα» για το σχολείο.

«Το Διδακτήριον της στοιχειώδους εκπαιδεύσεως, διόροφον κτίριον περιλαμβάνον οκτώ μεγάλας και αρίστας αιθούσας διδασκαλίας μετά των απαιτουμένων γραφείων και λοιπών βοηθητικών διαμερισμάτων, έχει ανεγερθή επί τη βάσει των τελευταίων αρχών της σχολικής αρχιτεκτονικής και της προσαρμογής αυτών προς τας παρ' ημίν κλιματολογικάς συνθήκας, είναι δε αναμφισβητήτως το άριστον σήμερον εν Αθήναις.
Το διδακτήριον τούτο διαιρείται εις δύο ανεξάρτητα τμήματα, αρρένων και θηλέων, είναι τελείως επιπλωμένον δια του απαιτουμένου αριθμού διέδρων θρανίων τύπου Rettig, διπλών μελανοπινάκων κλπ., το δε προαύλιόν του, έχει ολικήν ελευθέραν επιφάνειαν 1850 μέτρων τετραγωνικών.
Δια την ανέγερσιν εν γένει του διδακτηρίου εδαπανήθησαν 1.200.000 δραχ., δια δε την επίπλωσίν του 150.000 δραχ.
Εις αμφότερα τα σχολεία αρρένων και θηλέων φοιτώσι 550 μαθηταί και 750 μαθήτριαι».
[Πηγή; Γ. Σούλης, Έργα, 34, 30/10/1926, σελ. 217-226]

ΦΕΚ 194/ΑΑΠ/03-08-2011 Κήρυξη του 1ου Δημοτικού Σχολείου Βύρωνα ως διατηρητέου

listedmonuments.culture.gr

«Χαρακτηρίζουμε ως μνημείο, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 παρ. 1γ, του Ν. 3028/2002, το κτίριο του πρώην 1ου και 2ου Δημοτικού Σχολείου Αγίας Τριάδας […], επί των οδών Κωνσταντιλιέρη και Ερυθραίας, στο Δήμο Βύρωνα Νομού Αττικής, διότι αποτελεί ένα από τα ελάχιστα εκπαδευτήρια της εποχής ίδρυσης του οικισμού του Βύρωνα, το οποίο έχει διατηρήσει την αυθεντικότητα και τη χρήση του επί ογδοηκονταετία και ως εκ τούτου αποτελεί κτίριο με ιδιαίτερη ιστορική και κοινωνική σημασία, στενά συνδεδεμένο με τις μνήμες των κατοίκων του Βύρωνα».